Ceza Hukuku

 Ceza hukuku, toplumsal düzenin korunması için suç sayılan fiillerin tanımlandığı ve bu fiillere uygulanacak yaptırımların belirlendiği hukuk dalıdır. Bu dal, suçun tanımı, cezalandırma yöntemleri ve suçluların haklarının korunması gibi konuları kapsar. Ceza hukuku, bireylerin ve toplumun güvenliğini sağlamak ve adaletin korunmasına katkı sağlamak amacıyla kurallar koyar.

Ceza Hukukunun Kapsamı

Maddi Ceza Hukuku: Suç sayılan eylemlerin neler olduğunu, bunlara uygulanacak cezaları ve yaptırımları belirler. Bu tür ceza hukuku kurallarına göre suçlar hapis cezası, para cezası veya adli kontrol gibi yaptırımlarla cezalandırılabilir.

Şekli Ceza Hukuku (Ceza Muhakemesi Hukuku): Suçun işlenmesinin ardından yürütülen yargılama sürecini düzenler. Suç soruşturmasının nasıl yapılacağı, delillerin nasıl toplanacağı, zanlının hakları ve mahkeme süreçleri bu kapsamda ele alınır.

Ceza İnfaz Hukuku: Cezaların infazı ve cezalandırılan kişilerin haklarının korunmasıyla ilgilenir. Bu, hapis cezasının nasıl infaz edileceğini, mahkumların haklarını ve şartlı tahliye gibi süreçleri içerir.

Uluslararası Ceza Hukuku: Uluslararası suçlar (örneğin, soykırım, savaş suçları ve insanlığa karşı işlenen suçlar) için geçerli olan yasal düzenlemelerden oluşur. Bu tür suçlar, Uluslararası Ceza Mahkemesi gibi uluslararası mahkemeler tarafından yargılanır.

Ceza Hukukunun Temel İlkeleri

Kanunilik İlkesi: Suç ve cezalar kanunda açıkça belirtilmelidir. Bir fiilin suç sayılabilmesi için önceden kanunla belirlenmiş olması gerekir.

Kusur İlkesi: Cezalandırma, kişinin suç işleme kastı ya da taksir (dikkatsizlik veya ihmal) gibi kusurlu davranışlarına dayanır. Kusursuz kişilere ceza verilemez.

Eşitlik ve Adalet İlkesi: Ceza hukuku, kişilerin toplumsal statüsüne bakılmaksızın eşit bir biçimde uygulanmalıdır.

Orantılılık İlkesi: Verilen ceza, işlenen suçla orantılı olmalıdır. Ceza, suçun ağırlığını aşmamalıdır.